meta data for this page
문서의 이전 판입니다!
삼원배치법 (모수모형) (반복없음)
데이터 구조
yijk=μ+ai+bj+ck+(ab)ij+(ac)ik+(bc)jk+eijk
- μ : 실험전체의 모평균
- ai : Ai 가 주는 효과
- bj : Bj 가 주는 효과
- ck : Ck 가 주는 효과
자료의 구조
인자 B | 인자 C | 인자 A | |||
---|---|---|---|---|---|
A1 | A2 | ⋯ | Al | ||
B1 | C1 | y111 | y211 | ⋯ | yl11 |
C2 | y112 | y212 | ⋯ | yl12 | |
⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | ||
Cn | y11n | y21n | ⋯ | yl1n | |
B2 | C1 | y121 | y221 | ⋯ | yl21 |
C2 | y122 | y222 | ⋯ | yl22 | |
⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | ||
Cn | y12n | y22n | ⋯ | yl2n | |
⋮ | ⋮ | ||||
Bm | C1 | y1m1 | y2m1 | ⋯ | ylm1 |
C2 | y1m2 | y2m2 | ⋯ | ylm2 | |
⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | ||
Cn | y1mn | y2mn | ⋯ | ylmn |
AB 2원표
인자 B | 인자 A | 합계 | |||
---|---|---|---|---|---|
A1 | A2 | ⋯ | Al | ||
B1 | T11. | T21. | ⋯ | Tl1. | T.1. |
B2 | T12. | T22. | ⋯ | Tl2. | T.2. |
⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | |
Bm | T1m. | T2m. | ⋯ | Tlm. | T.m. |
합계 | T1.. | T2.. | ⋯ | Tl.. | T |
AC 2원표
인자 C | 인자 A | 합계 | |||
---|---|---|---|---|---|
A1 | A2 | ⋯ | Al | ||
C1 | T1.1 | T2.1 | ⋯ | Tl.1 | T..1 |
C2 | T1.2 | T2.2 | ⋯ | Tl.2 | T..2 |
⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | |
Cn | T1.n | T2.n | ⋯ | Tl.n | T..n |
합계 | T1.. | T2.. | ⋯ | Tl.. | T |
BC 2원표
인자 C | 인자 B | 합계 | |||
---|---|---|---|---|---|
B1 | B2 | ⋯ | Bm | ||
C1 | T.11 | T.21 | ⋯ | T.m1 | T..1 |
C2 | T.12 | T.22 | ⋯ | T.m2 | T..2 |
⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | ⋮ | |
Cn | T.1n | T.2n | ⋯ | T.mn | T..n |
합계 | T.1. | T.2. | ⋯ | T.m. | T |
Ti..=m∑j=1n∑k=1yijk | ¯yi..=Ti..mn |
T.j.=l∑i=1n∑k=1yijk | ¯y.j.=T.j.ln |
T..k=l∑i=1m∑j=1yijk | ¯y..k=T..klm |
Tij.=n∑k=1yijk | ¯yij.=Tij.n |
Ti.k=m∑j=1yijk | ¯yi.k=Ti.km |
T.jk=l∑i=1yijk | ¯y.jk=T.jkl |
T=l∑i=1m∑j=1n∑k=1yijk | ¯¯y=Tlmn=TN |
N=lmn | CT=T2lmn=T2N |
제곱합
개개의 데이터 yijk와 총평균 ¯¯y의 차이는 다음과 같이 7부분으로 나뉘어진다.
\begin{displaymath}\begin{split} (y_{ijk}-\overline{\overline{y}}) &= (\overline{y}_{i..} - \overline{\overline{y}}) + (\overline{y}_{.j.} - \overline{\overline{y}}) + (\overline{y}_{..k} - \overline{\overline{y}}) \\ &+ (\overline{y}_{ij.} - \overline{y}_{i..} - \overline{y}_{.j.} + \overline{\overline{y}}) + (\overline{y}_{i.k} - \overline{y}_{i..} - \overline{y}_{..k} + \overline{\overline{y}}) + (\overline{y}_{.jk} - \overline{y}_{.j.} - \overline{y}_{..k} + \overline{\overline{y}}) \\ &+ (y_{ijk} - \overline{y}_{ij.} - \overline{y}_{i.k} - \overline{y}_{.jk} + \overline{y}_{i..} + \overline{y}_{.j.} + \overline{y}_{..k} - \overline{\overline{y}}) \end{split}\end{displaymath} 양변을 제곱한 후에 모든 i, j, k에 대하여 합하면 아래의 등식을 얻을 수 있다.
\begin{displaymath}\begin{split} \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(y_{ijk}-\overline{\overline{y}})^{2} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{i..} - \overline{\overline{y}})^{2} + \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{.j.} - \overline{\overline{y}})^{2} + \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{..k} - \overline{\overline{y}})^{2} \\ &+ \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{ij.} - \overline{y}_{i..} - \overline{y}_{.j.} + \overline{\overline{y}})^{2} \\ &+ \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{i.k} - \overline{y}_{i..} - \overline{y}_{..k} + \overline{\overline{y}})^{2} \\ &+ \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{.jk} - \overline{y}_{.j.} - \overline{y}_{..k} + \overline{\overline{y}})^{2} \\ &+ \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(y_{ijk} - \overline{y}_{ij.} - \overline{y}_{i.k} - \overline{y}_{.jk} + \overline{y}_{i..} + \overline{y}_{.j.} + \overline{y}_{..k} - \overline{\overline{y}})^{2} \end{split}\end{displaymath} 위 식에서 왼쪽 항은 총변동 ST이고, 오른쪽 항은 차례대로 A의 [[변동]], B의 [[변동]], C의 [[변동]], A, B의 [[교호작용]]의 변동, A, C의 [[교호작용]]의 변동, B, C의 [[교호작용]]의 변동, [[오차변동]]인 SA, SB, SC, SA×B, SA×C, SB×C, SE가 된다.
\begin{displaymath}\begin{split} S_{T} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(y_{ijk}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}y_{ijk}^{ \ 2} - CT \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{A} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(y_{i..}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= \sum_{i=1}^{l}\frac{T_{i..}^{ \ 2}}{mn}-CT \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{B} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(y_{.j.}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= \sum_{j=1}^{m}\frac{T_{.j.}^{ \ 2}}{ln}-CT \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{C} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(y_{..k}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= \sum_{k=1}^{n}\frac{T_{..k}^{ \ 2}}{lm}-CT \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{A \times B} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{ij.}-\overline{y}_{i..}-\overline{y}_{.j.}+\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= S_{AB} - S_{A} - S_{B} \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{AB} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{ij.}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m} \frac{T_{ij.}^{ \ 2}}{n} -CT \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{A \times C} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{i.k}-\overline{y}_{i..}-\overline{y}_{..k}+\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= S_{AC} - S_{A} - S_{C} \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{AC} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{i.k}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{k=1}^{n} \frac{T_{i.k}^{ \ 2}}{m} -CT \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{B \times C} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{.jk}-\overline{y}_{.j.}-\overline{y}_{..k}+\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= S_{BC} - S_{B} - S_{C} \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{BC} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(\overline{y}_{.jk}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= \sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n} \frac{T_{.jk}^{ \ 2}}{l} -CT \end{split}\end{displaymath} \begin{displaymath}\begin{split} S_{E} &= \sum_{i=1}^{l}\sum_{j=1}^{m}\sum_{k=1}^{n}(y_{ijk}-\overline{y}_{ij.}-\overline{y}_{i.k}-\overline{y}_{.jk}+\overline{y}_{i..}+\overline{y}_{.j.}+\overline{y}_{..k}-\overline{\overline{y}})^{2} \\ &= S_{T}-(S_{A}+S_{B}+S_{C}+S_{A \times B}+S_{A \times C}+S_{B \times C}) \end{split}\end{displaymath} ===== 자유도 ===== νA=l−1 νB=m−1 νC=n−1 νA×B=νA×νB=(l−1)(m−1) νA×C=νA×νC=(l−1)(n−1) νB×C=νB×νC=(m−1)(n−1) νE=νT−(νA+νB+νC+νA×B+νA×C+νB×C)=(l−1)(m−1)(n−1) νT=lmn−1=N−1 ===== 평균제곱 ===== VA=SAνA VB=SBνB VC=SCνC VA×B=SA×BνA×B VAB=SABνAB VA×C=SA×CνA×C VAC=SACνAC VB×C=SB×CνB×C VBC=SBCνBC VE=SEνE ===== 평균제곱의 기대값 ===== E(VA)=σ 2E+mnσ 2A E(VB)=σ 2E+lnσ 2B E(VC)=σ 2E+lmσ 2C E(VA×B)=σ 2E+nσ 2A×B E(VA×C)=σ 2E+mσ 2A×C E(VB×C)=σ 2E+lσ 2A×B E(VE)=σ 2E ===== 분산분석표 ===== ^ [[요인]] ^ [[제곱합]]\\ SS ^ [[자유도]]\\ DF ^ [[평균제곱]]\\ MS ^ E(MS) ^ F0 ^ [[기각치]] ^ [[순변동]]\\ S´ ^ [[기여율]]\\ ρ |
A | SA | νA=l−1 | VA=SA/νA | σ 2E+mn σ2A | VA/VE | F1−α(νA , νE) | SA´ | SA´/ST |
B | SB | νB=m−1 | VB=SB/νB | σ 2E+ln σ2B | VB/VE | F1−α(νB , νE) | SB´ | SB´/ST |
C | SC | νC=n−1 | VC=SC/νC | σ 2E+lm σ2C | VC/VE | F1−α(νC , νE) | SC´ | SC´/ST |
A×B | SA×B | νA×B=(l−1)(m−1) | VA×B=SA×B/νA×B | σ 2E+n σ2A×B | VA×B/VE | F1−α(νA×B , νE) | SA×B´ | SA×B´/ST |
A×C | SA×C | νA×C=(l−1)(n−1) | VA×C=SA×C/νA×C | σ 2E+m σ2A×C | VA×C/VE | F1−α(νA×C , νE) | SA×C´ | SA×C´/ST |
B×C | SB×C | νB×C=(m−1)(n−1) | VB×C=SB×C/νB×C | σ 2E+l σ2B×C | VB×C/VE | F1−α(νB×C , νE) | SB×C´ | SB×C´/ST |
E | SE | νE=(l−1)(m−1)(n−1) | VE=SE/νE | σ 2E | SE´ | SE´/ST | ||
T | ST | νT=lmn−1 | ST | 1 |
분산분석
F0=VAVE
기각역 : F0>F1−α(νA,νE)
F0=VBVE
기각역 : F0>F1−α(νB,νE)
F0=VCVE
기각역 : F0>F1−α(νC,νE)
F0=VA×BVE
기각역 : F0>F1−α(νA×B,νE)
F0=VA×CVE
기각역 : F0>F1−α(νA×C,νE)
F0=VB×CVE
기각역 : F0>F1−α(νB×C,νE)
각 수준의 모평균의 추정 (주효과만이 유의한 경우)
주효과인 인자 A,B,C만이 유의한 경우 교호작용들이 모두 오차항에 풀링되어 버린다.
(단, SE´=SE+SA×B+SA×C+SB×C, νE´=νE+νA×B+νA×C+νB×C, VE´=SE´/νE´이다.)
ˆμ(Ai)=^μ+ai=¯yi..
i 수준에서의 모평균 μ(Ai)의 100(1−α)% 신뢰구간은 아래와 같다.
ˆμ(Ai)=(¯yi..−tα/2(νE´ )√VE´mn , ¯yi..+tα/2(νE´ )√VE´mn)
ˆμ(Bj)=^μ+bj=¯y.j.
j 수준에서의 모평균 μ(Bj)의 100(1−α)% 신뢰구간은 아래와 같다.
ˆμ(Bj)=(¯y.j.−tα/2(νE´ )√VE´ln , ¯y.j.+tα/2(νE´ )√VE´ln)
ˆμ(Ck)=^μ+ck=¯y..k
k 수준에서의 모평균 μ(Ck)의 100(1−α)% 신뢰구간은 아래와 같다.
ˆμ(Ck)=(¯y..k−tα/2(νE´ )√VE´lm , ¯y..k+tα/2(νE´ )√VE´lm)
A 인자의 i 수준과 B 인자의 j 수준, C 인자의 k 수준에서의 모평균 μ(AiBjCk)의 점추정값
ˆμ(AiBjCk)=^μ+ai+bj+ck=¯yi..+¯y.j.+¯y..k−2¯¯y
A 인자의 i 수준과 B 인자의 j 수준, C 인자의 k 수준에서의 모평균 μ(AiBjCk)의  100(1−α)% 신뢰구간은 아래와 같다.
ˆμ(AiBjCk)=((¯yi..+¯y.j.+¯y..k−2¯¯y)−tα/2(νE´ )√VE´ne , (¯yi..+¯y.j.+¯y..k−2¯¯y)−tα/2(νE´ )√VE´ne)
단, ne는 유효반복수이고 ne=lmnl+m+n−2이다.